Meisje van Egtved
‘Een zeventienjarige globetrotter uit de bronstijd’

Over het Meisje van Egtved
(3500 v. Chr /Bronstijd)

Een echte globetrotter, de 17-jarige vrouw die in 3500 v.Chr. in een grafheuvel vlakbij Egtved in Denemarken werd begraven. Door haar uitzonderlijk goed bewaarde kleding en grafgiften werd ze al snel na haar vondst in 1921 een Deens icoon. Inmiddels weten we dat zij niet Deens, maar Duits was, en veel rondreisde voordat ze haar laatste rustplaats bereikte. Hoe ze stierf is onbekend.

Ze droeg een rokje van touw en een kort truitje van wol. Van haar lichaam zijn alleen resten van haar tanden, haar, hersens en nagels over. De ronde bronzen plaat met spiraalpatroon die ze op haar buik droeg stelde waarschijnlijk de zon voor. Misschien was zij een priesteres of danseres in de zonnecultus uit die tijd.

Onderzoekers analyseerden de grondstof strontium in haar tanden, nagels en kleding. Zo bleek dat het meisje in haar laatste levensjaar twee reizen maakte: van het Zwarte Woud in zuidwest Duitsland naar Jutland in Denemarken en weer terug. Haar redenen hiervoor zijn onbekend.

Wellicht reisde ze als religieuze danseres rond om aan verschillende ceremonieën deel te nemen. Een andere verklaring is dat ze uitgehuwelijkt was om een verbond te sluiten tussen twee stammen en zo de handel te bevorderen. Of misschien onderhandelde ze zelf, en ging ze op vriendschapsbezoek bij een andere stam, zoals Scandinavische vrouwen uit die tijd waarvan we weten dat ze politiek zelfstandig waren.  

Facts

• Door de zure grond en goed afgesloten kist zijn de kleren en grafgiften van het Meisje van Egtved uitzonderlijk goed bewaard gebleven.

• Haar kist en overblijfselen zijn te zien in het Nationaal Museum van Denemarken.

• Het meisje was zeer waarschijnlijk betrokken bij religieuze rituelen die met de zon te maken hadden.

• Ze heeft in haar laatste maanden twee lange reizen gemaakt, van zuid Duitsland naar Denemarken.

• Ze werd gevonden met een beker waar bier in had gezeten, een kam, enkele sieraden en een bloem die op haar kist lag.

• Ook lagen er de gecremeerde resten van een vijfjarig kind bij haar voeten, maar het is niet bekend of ze familie waren.

  
  

Quotes

‘Ze speelt in de Deense identiteit een zeer grote rol, het is een figuur over wie kinderen op school moeten leren. Zeker, ze werd in Denemarken ontdekt, maar ze was bij uitstek een internationale vrouw.’
– Archeologe Karin Frei, die de studie naar het strontium uitvoerde, in National Geographic (2017)

'Wie was het meisje van Egtved? Haar naam, karakter, stem, gedachten, dromen, pijn, vreugde, littekens, positie in de groep: fascinerend hoe die individuele kenmerken zijn weggedreven in de rivier van de tijd, 3.500 jaar ver. En toch is er een draad gespannen. Wij zijn van dezelfde soort. We geven onze voormoeders en -vaders namen: Lucy of Ötzi.’
- Kristien Bonneure, ‘Het eeuwig jonge meisje van Egtved’, De Standaard (5 april 2018)

OPDRACHT

Opdracht: Een zeventienjarige globetrotter uit de bronstijd
Niveau: 1 vmbo, havo, vwo
Tijd: 30 minuten
Periode: Prehistorie
Kenmerken: 
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen.
Levenswijze van jagers en verzamelaars.