Fatima Mernissi
‘Een feministische pionier die van grote invloed was op generaties vrouwen’

Fatima Mernissi op de achterkant van haar boek ‘Achter de sluier’, 1975.

Fatima Mernissi op de achterkant van haar boek ‘Achter de sluier’, 1975.

Over Fatima Mernissi
(1940 - 2015)

Fatima Mernissi was een Marokkaanse sociologe. Ze wordt gezien als een van de grondleggers van het Arabische en islamitische feminisme.  


Fatima Mernissi groeide op in de harem van haar Marokkaanse familie. Haar moeder en grootmoeder waren analfabeet maar stonden er op dat Fatima, anders dan zij zelf, een vrij en onafhankelijk leven zou hebben. Dat lukte. Fatima studeerde in Frankrijk en gaf les op een universiteit in Amerika.

Ze schreef vele boeken en artikelen over de positie van de vrouw binnen de islam. Deze gingen bijvoorbeeld over de strikte scheiding tussen mannen en vrouwen. Ook schreef Fatima Mernissi over het feminisme in de Arabische landen. Volgens Fatima werd in het Westen gedacht dat Arabische vrouwen zich bij hun onderdrukking neerlegden. Fatima liet in haar boeken echter de vele vormen van verzet zien van vrouwen die in opstand kwamen. Zelf was zij ook het voorbeeld van een vrouw die vanuit een onderdrukte positie een goede opleiding en baan had verworven.

Fatima Mernissi had vele bewonderaars maar kreeg ook veel kritiek. In sommige landen waren haar boeken verboden, maar zij gaf de strijd voor de gelijkheid tussen mannen en vrouwen nooit op. Haar woorden blijven nog steeds nieuwe generaties feministen inspireren.

Facts

  • Fatima was een Marokkaanse sociologe en schrijfster.

  • Ze wordt gezien als één van de grondleggers van het Arabische en islamitische feminisme.

  • Fatima schreef vele boeken en artikelen, voornamelijk over de positie van de vrouw binnen de islam.

  • Ze had veel bewonderaars, maar ook veel mensen die haar bekritiseerden. In sommige islamitische landen werden haar boeken verboden.

  • Fatima overleed in 2015, maar haar werk inspireert nog steeds nieuwe generaties feministen.

De Engelstalige eerste druk van ‘Achter de sluier’, 1975.

De Engelstalige eerste druk van ‘Achter de sluier’, 1975.

Quotes

‘De echte fout van vrouwen is geweest om de herinnering, het collectief, de geschiedenis, het produceren van geschiedenis – aan mannen over te laten.’

- Fatima Mernissi, vertaald uit NPR 2013, ‘Remembering Islamic Feminist Fatema Mernissi’

‘Dromen kunnen je leven veranderen, en uiteindelijk de wereld. Vrijheid begint bij beelden die dansen in je hoofd, en jij die ze vertaald in woorden. En woorden kosten niets!’

- Fatima Mernissi in ‘Dreams of Trespass: Tales of a Harem Girlhood’ (1994)

‘Mernissi bekritiseerde de ondergeschikte positie van de vrouw in de islam. Generaties vrouwen, niet alleen binnen de Marokkaanse gemeenschap, maar in de hele islamitische wereld en erbuiten, zijn geïnspireerd door haar.’

- Fidan Ekiz, schrijfster en journalist in Brainwash, ‘Waarom het nieuwe moslimfeminisme wel gaat werken’

‘Fatima Mernissi verwerpt de islam niet, maar benadrukt boek na boek dat het de politieke islam is waar ze haar pijlen op richt, de islam als machtssysteem, de islam van mannen die worden gedreven door eigenbelang. Mannen die niets zo gevaarlijk vinden als een geschoolde, onafhankelijke, ‘moderne’ vrouw.’

- Xandra Schutte, in De Groene Amsterdammer in ‘Het Einde’(2015)

‘Mernissi bekritiseerde zowel de westerse als de islamitische wereld. Waar in de Arabische wereld de lichamen van vrouwen als verlengde van de eer van man en familie worden beschouwd, worden vrouwen in het Westen volgens Mernissi geobjectificeerd met onmogelijke schoonheidsidealen.’

- Nadia Ezzerioili, ‘Mijn eerste feministische liefde’ in de Volkskrant (2016)

OPDRACHT

Opdracht: (Opdracht wordt nog toegevoegd)
Periode: Moderne Tijd
De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.
Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.
De opkomst van emancipatiebewegingen.