Alexandrine Tinne door fotograaf Robert Jefferson Bingham, circa 1855-1860.
Over Alexandrine Tinne
(1835 - 1896)
Alexandrine Tinne was een ontdekkingsreizigster en Nederlandse fotografe. Ze was de eerste Westerse vrouw die door Centraal-Afrika en de Sahara trok.
Alexandrine kwam uit een rijk gezin in Den Haag. In de bibliotheek bestudeerde zij wereldkaarten en droomde ze van verre landen. Alexandrine verveelde zich in het brave Den Haag en beleefde er plezier aan om mensen te choqueren door in gekke jurken rond te lopen of wild paard te rijden.
Samen met haar moeder maakte ze verre reizen naar Afrika, met een groot gevolg van dragers, koks, soldaten, artsen en andere lieden. De dames Tinne namen veel spullen mee, waaronder een porseleinen servies, zilveren bestek en een ijzeren ledikant.
Net als veel ontdekkingsreizigers uit die tijd zocht Alexandrine naar de bron van de Nijl, en wilde ze contact maken met nomadenvolken. Tijdens een zware expeditie kwamen haar moeder en tante door ziektes te overlijden. Alexandrine reisde met de lijkkisten rond, om ze uiteindelijk naar Europa te laten sturen. Ze gaf het reizen niet op.
Tijdens een expeditie in 1869 werd haar karavaan door rovers overvallen. Alexandrine werd vermoord. Het lijkt alsof ze hier rekening mee had gehouden. Zo schreef Alexandrine ooit in een brief aan haar broer John een gewelddadige dood te verkiezen boven een saai leven.
Groepsportret van twaalf vrouwen en een meisje, met en profil in het midden Alexandrine Tinne zelf, vermoedelijk in Mustapha (Algerije), Nationaal Archief.
Facts
Alexandrine Tinne was een ontdekkingsreizigster.
Ze kwam uit een rijk 19e eeuws gezin in Den Haag.
Ze was de eerste Westerse vrouw die door Centraal-Afrika en de Sahara trok.
Tijdens haar reizen ontmoette ze David Livingstone.
Ze was een van de eerste Nederlandse fotografen van niveau.
Ze werd tijdens haar reis vermoord, maar had hier zelf altijd rekening mee gehouden bleek uit haar brieven.
Een kamer in Beiroet getekend door Alexandrine Tinne, 1857.
Quotes
‘Als er iets met me zou gebeuren tijdens mijn reizen, als ik vermoord zou worden, wat redelijkerwijs mogelijk is, zou men kunnen zeggen, “ze verdiende het, dat komt er nou van met al dat gereis, arme Alexine, wat een manier om dood te gaan etc”, maar jullie moeten dat niet doen en jullie zullen niet om me treuren.’
- Alexandrine aan haar broer John in 1868, een jaar voordat ze overlijdt.
‘Maar toch wordt niemand door mij hoger aangeslagen dan de Nederlandse dame, mejuffrouw Tinne, die na de zwaarste huiselijke rampspoeden, op grootse wijze volhardde, dwars tegen alle moeilijkheden in.’
- David Livingstone over Alexandrine 1865, uit Wolf Kielich, Vrouwen op ontdekkingsreis. Avonturiersters uit de negentiende eeuw (Amsterdam 1986)
‘Het is erg jammer dat Alexine niet een wat redelijker smaak heeft en dat ze haar geld wegsmijt op een dergelijke belachelijke en nutteloze wijze. Terwijl er zo veel mooie landen zijn, brengt ze ons naar deze vreselijke plek.’
- Dit schrijft tante Addy in 1863 over één van de expedities vanaf Karthoem.
‘Ik bewonder hun moed. En ik ben er zeker van dat Alexine stiekem van plan was een serieuze poging te doen om de bron van de Nijl te vinden. Dat kon ze niet zeggen want in de 19e eeuw was die wens zeker met hoongelach ontvangen. Simpelweg omdat ze een vrouw was.’
- O’Hanlon over Alexandrine Tinne (Uit: O’Hanlons helden. Haagsche dames in Afrika (deel 1)
OPDRACHT
Opdracht: Alexandrine Tinne, de ontdekkingsreiziger
Niveau: onderbouw havo, vwo
Tijd: vraag 1: 10 minuten
Periode: Moderne tijd
Kenmerken:
De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.